गँबलर : भाग १६

लक्ष्मी खूप चंचल असते. त्यामुळेच तिच्यासोबत थोडं जपून राहावं लागतं. आपल्या इच्छांवर जितकं घालता येईल तितकं वेसण घालून लक्ष्मीला हाताशी बाळगावं लागतं. नाहीतर एकदा का ती उधळली, की तुमच्या आयुष्याची धुळधाण उडायला वेळ लागत नाही.

ही झाली सर्वसामान्यांची बाब. परंतु जयेश आणि त्याच्या मित्रांना मात्र याच्याशी घेणेदेणे नव्हते. पैसा उधळण्यापेक्षा तो जिंकण्यात त्यांना जास्त रस होता. एकप्रकारची नशा होती ती.. जी हळूहळू मनावरचं नियंत्रण काढून घेत होती. संध्याकाळ झाली की पाय आपोआप अड्ड्याकडे वळायचे. पत्त्यांचा स्पर्श करण्यासाठी हात शिवशिवायचे.

पण खरंतर रोज उठसुठ खेळायला जाणं, शहाणपणाचं नव्हतं. त्यातही ते पाचजण असल्यामुळे एकमेकांच्या संगतीने तारतम्य बाळगून खेळाचे योग्य नियोजन करत होते. एकदा खेळलेल्या जागी दुसऱ्या वेळी पाय ठेवला जात नसे. आसपास वावरणाऱ्या माणसांवर करडी नजर ठेवली जात असे. शक्यतो ओळखीचा चेहरा दिसल्यास, तिथं खेळणं टाळलं जात असे. हा फक्त खेळ नव्हता, ही शुद्ध फसवणूक होती. प्रतिस्पर्ध्याच्या डोळयांत धुळफेक करून त्याला कंगाल केले जात होते. त्यामुळेच या खेळात खेळापेक्षा नियोजन महत्वाचे होते आणि नियम तर त्याहून आवश्यक.

त्यांच्या विजयात टीमवर्कचीच पूर्णपणे कमाल होती. जर एखादा असता, तर त्याची नक्कीच वाट लागली असती. सर्वांनी संगनमताने मिळून कठोर नियम बनवले होते आणि त्यातला एकही नियम तोडणे, म्हणजे रिस्क होती. त्यामुळेच देवा असो, जयेश असो वा संजय, रियाज, हितेश.. साऱ्यांनीच त्या खेळाला खूप गांभीर्याने घेतले होते.

हल्ली मध्यरात्रीनंतरची उचलेगिरी पूर्णपणे थांबली होती. संपूर्ण एकाग्रता दुसरीकडे वळवली होती. दिवसभर नवनव्या अड्ड्यांचा शोध घेतला जायचा, पुढल्या दोन-चार रात्री रेकी व्हायची आणि सगळ्या बाबी तपासून हिरवा कंदील दिसू लागला, तरच तिथे डाव मांडला जायचा. भिवंडीतल्या जवळपास साऱ्या छुप्या अड्ड्यांवर त्यांनी हात साफ केला होता. कित्येक जुगाऱ्यांना देशोधडीला लावलं होतं. आता तर जिथे जातील तिथं चेहऱ्याने ओळखणारी पुष्कळ माणसं समोर यायची. ते पाचजण एकत्र असल्याची शंकाही एक दोन ठिकाणी घेतली गेली होती.

********

बघता बघता पाचसहा वर्षें उलटली होती. गालावर तूरळक दाढीमिश्या बाळगणारा तो तरूण चारचौघांत बऱ्यापैकी उठून दिसायचा. जयेश आता पूर्वीसारखा लेच्यापेच्या न राहता चांगलाच बलवान आणि चपळ झाला होता. संजयने खुराकापासून ते व्यायामापर्येंत त्याच्यावर विशेष मेहनत घेतली होती. देवाची संयमी वृत्ती त्याने अंगीकारली होती. रियाजभाईमूळे तो हजरजबाबी आणि जश्यास तशी उत्तरे देण्यास शिकला होता. हितेशने त्याला जमेल तसं 'केम छो.. मजा मा..' याच्या पलीकडची गुजराती भाषा शिकवली होती.

सुलेमान भाईचे वरच्यावर फोन येऊन जात होते. जयेशच्या घरासंबंधी त्याने बऱ्याचदा विषय काढला. बँकेच्या अधिकाऱ्याचे म्हणणे जयेशपर्येंत पोहचवले. परंतु जयेशला त्यात काडीचाही रस नव्हता. हळूहळू ते सुलेमान भाईच्या ध्यानात आले होते. त्यामुळेच त्याने नंतर जयेशसमोर तो विषय काढणे सोडून दिले. शिर्के गँगची माणसंदेखील काही दिवस पाळत ठेवून मग निघून गेली होती. एकंदरीत तो मॅटर आता बंद झाला होता. जयेशसाठी ही एक जमेचीच बाब होती.

दिवसांवर दिवस उलटत होते, थरार निर्माण करणाऱ्या रात्री नवा रोमांच देत होत्या. तश्या महिन्यातल्या त्या फक्त तीन-चार रात्रीच असत, कारण इतरदिवशी फक्त आणि फक्त त्या रात्रींसाठीची तयारी केली जात असे. कित्येक लोकांना हातोहात फसवण्यात आले होते. कमाईने उच्चांक गाठले होते. खोलीतल्या लादीखालची जुनी पेटी तर कधीचीच तुडुंब भरली होती. उलट भर म्हणून आणखी लादया उपसून खड्डे बनवण्यात आले होते. नव्या पेट्या आल्या होत्या आणि त्या सुद्धा भरल्या जात होत्या.

जशी आवक वाढली होती, तसाच खर्चही वाढू लागला होता. हितेशने नव्या मुलींसोबत लफडी सुरु केली होती. रियाज भाईने कुंटणखाण्याकडच्या फेऱ्या वाढवल्या होत्या. संजयने बॉडी दाखवत दुचाकी गाड्या फिरवायचा नवा शौक जोपासला होता. देवा सदानकदा खिश्यातच बाटली घेऊन असायचा.

जयेश तर मनात येईल तसा पैसा खर्च करत होता, रस्त्यावरच्या गरजवंतांना नोटाच्या नोटा काढून देत होता. झोपडपट्टीतल्या लहान मुलांचे खेळ स्पॉन्सर करण्यात त्याला विशेष आनंद मिळत होता. खरंतर पैश्याला त्याची औकात दाखवून द्यायची होती आणि तसं करण्याची एकही संधी जयेश सोडत नव्हता. बाईला जवळ करण्याची इच्छा त्याला अजिबात होत नव्हती. दारू एका मर्यादेपलीकडे नकोशी वाटायची. गाड्या फिरवण्यात काय विशेष असावं, याचं त्याला कोडं पडायचं. मग आणखी करण्यासारखं तरी काय होतं..?

या पाच वर्षांत जयेशप्रमाणे इतरांमध्येही बदल घडून आले होते. संजयच्या दाढीमिश्या ऐन तिशीतच पांढऱ्या पडल्या होत्या. रियाज भाईच्या पोटाची ढेबरी कुर्त्यामध्येही स्पष्ट दिसायची. पोरींना निरखून पाहण्याची शिक्षा म्हणून कदाचित हितेशच्या डोळ्यांना जाड भिंगाचा चष्मा लागला होता. दारू पिऊन पिऊन देवानेही छातीखाली मटका बनवून घेतला होता.

जगण्यातलं खरं थ्रील अनुभवणारी ती पाच मुंडकी, आताशा काहीसं निर्ढावू लागली होती. पण अजूनही खेळातले नियम त्यांनी तुटू दिले नव्हते. कामाच्या वेळी खाजगी उलाढाल्या एका बाजूला सारायच्या आणि खेळात झोकून द्यायचं, एवढं तत्व त्यांनी आजपर्येंत पाळलं होतं.

बघता बघता भिवंडीलगतचा परिसर कमी पडू लागला, तसं आसपासच्या गावांपर्येंत मजल जाऊ लागली. जमिनी विकून चैनी करणारे तिथं पुष्कळ बकरे होते आणि त्यांना हलाल करण्याची तयारी हे पाच मित्र करू लागले होते.

**********

"भाई लोग.. खबर निकाला हैं.. बोले तो पार्टी एकदम मालदार हैं.. अभी गये महिने में ही साले की एक करोड की जमीन बिकी हैं... गेम का शौकीन हैं, और ढंग से खेलने भी नहीं आता.. क्या बोलते हो.. कहो तो बाटली में उतार दे क्या..?" हितेशने कुठून तरी ऐकीव माहीती आणली होती. संबंधित व्यक्ती एका रात्रीसाठी डाव मांडण्याची विचारणा करत होती. म्हणूनच त्याबाबत इतरांचे मत हितेशला जाणून घ्यायचे होते.

"अरे, एक नंबर आयडिया हैं हितेश.. मेरी हा हैं.." तोंडात पान चघळणाऱ्या रियाजने हितेशची योजना उचलून धरली.

"एक करोड.. खतरनाक आयडिया.. मी एका पायावर तयार आहे.." संजयने रियाजचे शब्द खाली पडू दिले नाहीत.

"रिस्क हैं.." मद्याचा ग्लास खाली ठेवत देवा म्हणाला.

जयेश शांतपणे त्या चौघांचेही निरीक्षण करत घोट घोट गळ्याखाली उतरवत होता.

"कैसा रिस्क देवा भाई.. बकरा खुद होकर कटना चाहता हैं.. वैसे भी आजकल उसके आगेपीछे करनेवाले लोग बढ रहे हैं.. हम नहीं तो कोई और उसको काटेगा.. फिर इतनी बडी रकम हात से जायेगी.." हितेशने देवाला समजावत म्हटले.

"हेच तर मी सांगण्याचा प्रयत्न करतोय हितेश.. त्याच्या आसपास माश्या चिकटून बसल्या असणार.. त्यांच्यादेखत त्यांच्या माणसाला हरवणं महागात पडू शकतं.. एकतर ते गाववाले आहेत.. कधी काय करतील सांगता यायचं नाही..." देवाने आपली बाजू मांडली.

"मी देवा भाईशी सहमत आहे.. रिस्क खूप मोठी आहे.. जिंकण्याच्या आशेने खेळणाऱ्या एखाद्या जुगाऱ्याला हरवणं वेगळं.. आणि नवख्या माणसाला, ते ही गाववाल्याला हरवणं वेगळं.." जयेश गंभीर आवाजात म्हणाला.

त्याला माहीत होतं, गाववाल्यांची माथी तापट असतात. कधी काय करतील, कुणास ठाऊक.. जुगारी तर नियम जाणतो, बिचारा हरला तर चुपचाप उठून जातो. पण गाववाले तसे नसतात, त्यांना नियम, खिलाडूवृत्ती या सगळ्याशी घेणंदेणं नसतं. मुळात कुणी आपल्याला मात दिलेली त्यांना अजिबात खपत नाही.

"अरे जयेश भाई.. एक करोड.. कितनी बडी रकम हैं.. इन कुछ सालों में हमने जितना भी कमाया, उससे कई ज्यादा बडी है रकम.. पुरा प्लॅन सेट कर के ही खेलेंगे हम.. मुझे विश्वास हैं, हम ही जितेंगे.." हितेशने जोर देत म्हटले.

संजय, रियाज आणि हितेश यांच्या संख्याबळापुढे शेवटी देवा आणि जयेशला त्या कल्पनेवर विचार करण्यास भाग पाडले. डाव नेहमीसारखाच पूर्णपणे प्लॅन करून आखण्यात येणार होता. परंतु आपल्या विजयी घोडदौडीला कधी लगामसुद्धा लावावा लागेल, असा विचार त्यांच्या मनाला तोपर्येंत तरी शिवला नव्हता.

आजपर्यंत तो खेळ जुगारांच्या अड्ड्यांवर खेळला जात होता. पण यावेळीची परिस्थिती वेगळी होती. समोरची पार्टी मालदार म्हटल्याबरोबर त्याच्या कलानेच जाणं भाग पडणार होतं. तो जिथं बोलेल तिथं खेळ खेळावा लागणार होता. कदाचित तिथं जुगाराच्या अड्ड्यांसारखं वातावरण मिळालं नसतं. आसपास घोळका करून उभं राहता आलं नसतं. पण देवा आपलं डोकं लावून एकेका शक्यतेवर तोडगा काढण्याचा प्रयत्न करत होता. सोबतीला जयेशही त्याला मदत करत होता. आपल्या विरोधात जाऊ शकणाऱ्या हरएक बाबीवर विचार केला जात होता.

पण मूळ मुद्दा हा होता, की जागेची रेकी करता येऊ शकत नव्हती. ठराविक अशी जागाच निश्चित नव्हती. तरीही त्यांनी तयारी सुरु केली होती आणि सगळेच अगदी जोशात होते. परंतु वास्तविक पाहता जे काही घडत होते, ते त्यांच्या सुरुवातीच्या नियमांत अजिबात बसत नव्हते.

क्रमशः