गँबलर : भाग १७

रणजित पाटील म्हणजे त्या गावात नव्याने गाजत असलेलं नाव होतं. दिसायला अगदी माजलेल्या बैलासारखा.. काळाकुट्ट रंग.. हातांवर टरारून उठलेल्या नसा, आणि बेरकी नजर.. नुकतेच बापजाद्यांनी पिढ्यानपिढ्या वाचवत आणलेली जमीन विकून रणजितला बक्कळ पैसा मिळाला होता. कमवायची अक्कल नाही आणि एकाएकी असं घबाड हाती लागल्याबरोबर रणजित मग आपले खूर चौफेर उधळवू लागला.

त्यामुळेच मधमाश्यांसारखे नवे नवे मित्र रोज त्याच्या उठण्याबसण्यात येऊ लागले. हितेशही त्यातलाच एक होता. खरंतर रणजितशी मैत्री करण्याचा हितेशचा हेतू वेगळा होता. परंतु रणजित नेमकी काय चीज आहे, हे अजून त्यालाही नीटसे माहीत नव्हते.

तिशीतला रणजित कधी भिवंडीच्या बाहेर पडला नव्हता. नोकरी वगैरे असल्या फुटकळ विषयात त्याने कधीच हात घातला नव्हता. रात्री गावातून एकट्यादुकट्या जाणाऱ्या प्रवाशाला गाठायचे आणि धाक दाखवून पैसा उकळायचा किंवा आमदाराच्या हुकुमानुसार एखाद्याला धमकी दे, दमदाटी कर हे असले धंदे रणजित पूर्वी करायचा. पैसा आल्यानंतर मात्र त्याने ते काम सोडून दिले आणि भविष्यात एखादा गाडी सर्विसिंगसारखा धंदा करण्याचा त्याचा मानस होता.

पण पैसा आल्याआल्याच कुठं कामाला लागायचं, असा विचार करून रोजचं नियोजन उद्यावर ढकलायचं काम न चुकता सुरु होतं. आता महागातली दारू, रोजचं ढाब्यावर जेवण आणि सोबतीला हाजी हाजी करणारे मित्र, आयुष्य कसं मजेत सुरु होतं. अश्याने धंद्यासाठी पैसे तरी शिल्लक राहतील की नाही, त्याचं त्यालाच ठाऊक..

हितेशने कानावर उडत उडत आलेल्या माहितीच्या आधारावर रणजितसोबत लगट जुळवून घेतली होती. पण रणजितच्या पूर्वायुष्यातले कांड त्याला माहीत नव्हते. आपली गुन्हेगारी पार्श्वभूमी स्वतःहून कश्याला कोण सांगेल..? आणि पैसेवाल्या मित्राची बदनामी तरी कोण कश्याला करेल..? त्यामुळे हितेश याबाबतीत गाफिल राहीला होता. त्यात देवा आणि जयेशसाठी हा मामला संपूर्णपणे हितेशच्या भरवश्यावरचा होता. रियाज आणि संजयला देखील स्वतःहून काही करता येत नव्हतं. कारण एकाचवेळी साऱ्यांनीच रणजितशी दोस्ती करावी, तर शंका येण्यासारखं काम झालं असतं.

पण बाब खूप साऱ्या पैश्यांची होती. कदाचित रक्कम करोडच्या आसपास गेली असती. इतका पैसा म्हटल्यावर 'ना' करता येत नव्हतं आणि त्यासाठी काही रिस्क उचलावी लागत असेल, तर ती उचलण्याचं धाडस करायला पाचही मित्र तयार झाले होते.

पैश्याचा स्वतःचा असा उसूल आहे. जोपर्येंत माणूस मर्यादेत आहे, तोपर्येंत तो कमीअधिक प्रमाणात येतच राहतो. पण जर तुम्ही पैसा खोऱ्याने ओढायला गेलात, तर मात्र तो तुमच्या बुडाखाली तितकाच मोठा खड्डा बनवत जातो. पैसा मिळवण्यासाठी संयम फार फार आवश्यक.. मग तुम्ही मेहनतीने कमवा वा चोरी, लबाडी करून.. तसंही सरळमार्गाने कमावण्यापेक्षा चोरी, लूटलबाडी करण्यात मेहनत जास्तच लागते.

******

अंधार पडल्याबरोबर गावात एकप्रकारची गूढ शांतता नांदत असते. जवळपास सगळ्या घरांची दारं बंद असतात, माणसं जेवणखाणं करून शांतपणे निजलेली असतात. वाहनांची वर्दळ नाही की कुठे कालवा, गोंगाट नाही. मोकळ्या शेतांकडून येणारं गार वारं पिकांना, झाडांना आपल्या तालावर डोलवत असतं. सगळं कसं शांत, निवांत मन धुंद करणारं...

भिवंडी लगतच्या गावांकडे मात्र हल्ली वेगळं चित्र निर्माण होत होतं. अवैध बांधकाम फोफावत चालले होते. शहर भरू लागल्याने विस्तार आपोआप वाढत आतपर्येंत पसरत होता. बिल्डर, विकासकांकडून जमिनीला भावही चांगला मिळत होता आणि शेतीत काही उरले नव्हते. त्यामुळेच बऱ्याचजणांनी आपल्या जमिनी विकून वाहत्या गंगेत हात धुऊन घेतले होते. पैसा खिश्यात खुळखुळू लागला की साहजिकच मग मनोरंजनाच्या नावाखाली शहरी संस्कृती तिथं बोकाळू लागली होती.

गावागावात चुलीवरच्या जेवणाची जाहिरात करत नवेनवे ढाबे उघडले गेले होते. नवश्रीमंत मुलांमधला जवानीचा जोश आजमावण्यासाठी कित्येक लॉज उघडले होते. हिरव्या कापडाआडची चाऊमीन स्टॉल, कोंबड्यांचे कत्तलखाणे, बिड्यासिगारेटच्या टपऱ्या तर गल्लोगल्ली दिसू लागल्या होत्या. अगदी झपाट्याने ही परिस्थिती बदलली होती. रणजितसारख्या माणसांसाठी हे रोजचं मनोरंजन होतं. थोडा खिसा रिकामा व्हायचा, पण 'भाई', 'भाऊ' म्हणणारे चमचे चारचौघात वट वाढवायचं काम करायचे. शिवाय हाकेला काय सांगेल ते काम करायचे.

*******

कामगिरी फत्ते करण्यासाठी देवा आणि जयेशने इतर तिघांसमोर होकार तर दिला होता, परंतु आतल्याआत कुठेतरी शंकेची पाल चुकचुकत होती. त्या सर्वांनी मिळून शक्य होईल तेवढ्या सगळ्या शक्यता पडताळून पाहील्या. रणजितसोबत खेळताना जागा कशी असेल.. कोण कुठं बसेल.. इशारे कसे करेल.. आणि सगळ्यात महत्वाचे सुरक्षिततेसाठी संजय काय करेल.. या सगळ्या बाबींवर बरीच खलबतं रंगली.

..आणि मग एके दिवशी रणजितला बाटलीत उतारून हितेशने खेळाचे आयोजन केले. बाहेरून वेगवेगळी खेळण्याची शौकीन मंडळीसुद्धा आणण्याचे कबूल केले. अर्थातच त्यात इतरांसोबत देवा आणि जयेशसुद्धा होते. सर्वांच्या भेटीगाठी करण्यात आल्या. खेळाचे नियम ठरवण्यात आले आणि डाव मांडण्याची रात्र नक्की करण्यात आली.

देवासोबत त्याचा चेला रियाज खेळ पाहायला येणार होता. जयेश एकटाच खेळात उतरणार होता, तर हितेशचा खास मित्र म्हणून संजय सहज तिथं येणार होता. हितेशने आणखी दोन जुगारी पकडून आणले होते. शिवाय रणजित त्याच्या मित्रमंडळींसोबत येणार होता. गावापासून जरा आत शेतालगतच रणजितच्या मित्राचा एक छोटासा ढाबा होता, तिथंच खेळ रंगणार होता. रात्री तिथं कुणी फिरकण्याची शक्यता नव्हती.

हो हो म्हणता म्हणता ती रात्र उजाडली आणि दोन फटफट्या घेऊन पाचही मित्र निघाले. संजय चालवत असलेल्या मोटारबाईकवर रियाज भाईच्या ढेरीमुळे हितेश मागच्या मागे लोंबकळल्यासारखा अर्ध्या कुल्यावर बसला होता. तर देवा आणि जयेश दुसऱ्या बाईकवर होते. गावातल्या कच्च्या सडकेवरून जाताना रात्रीचं थंड वारं कुणाही सामान्य माणसाला चांगलंच झोंबलं असतं. परंतु आपल्या विशेष मोहिमेवर जाण्याच्या नुसत्या कल्पनेने त्या पाचही जणांच्या अंगात जोश संचारला होता.

"साला, आज की रात अगर हम कामयाब हुये, तो इसके बाद दुबारा खेलने की जरूरत ही नहीं पडेगी..." तोल सावरत हितेश रियाज भाईच्या कानात पुटपुटला.

"इन्शाअल्लाह... जरूर कामयाबी मिलेगी.. सच में इतनी बडी रकम मिल गई.. तो शायद ये हमारा आखरी दाव होगा.." रियाज भाई मागे वळत म्हणाला.

दोन्ही फटफट्या सामान्य वेगाने मागेपुढे अंतर ठेवून पळत होत्या. सडक कच्ची आणि वाटेत बरेचसे खड्डे असल्याने जोरात पळवण्याचा प्रश्नच नव्हता. गावची वस्ती मागे पडली होती आणि आणखी आत जाणाऱ्या वाटेवर असताना आजूबाजूला पसरलेली मोकळी शेतं दिसत होती. दूरूनच एका ठिकाणी पिवळ्या दिव्याचा प्रकाश दृष्टीस पडत होता, याचाच अर्थ डाव खेळण्याचे ठिकाण जवळ आले होते.

ठरल्याप्रमाणे सगळं काही करण्यात येणार होतं. जयेश काही अंतर दुर उतरून थोडा उशिराच येणार होता. रियाज भाईला देवासोबत एंट्री घ्यावी लागणार होती, तर हितेशच्या पाठोपाठ संजय तिथं पोहचणार होता. आत एकमेकांसमोर आल्यावर देवा डोळ्यांच्या इशाऱ्यांनीच प्रत्येकाला आपापली जागा खुणावणार होता. आणीबाणीचा प्रसंग उद्भवलाच तर आवश्यकता म्हणून संजयही दडवलेल्या हत्यारांनीशी पाळतीवर असणार होता. एकूण त्या पाचही जणांनी आपल्या परीने प्रत्येक बाजूचा नीट विचार केला होता. पण तरीही धाकधूक होतीच, कारण त्यांनी जागेसंबंधीच्या आपल्या मुख्य नियमाला बगल दिली होती.

एक गंमत सांगू... माणूस ज्या ज्या वेळी 'एखादी गोष्ट मी आज शेवटची करणार' असं म्हणतो.. नेमकं तो त्याचवेळी तोंडघशी पडत असतो. आयुष्यात मी तरी असा अनुभव बऱ्याचदा घेतला आहे. धूम मध्ये नाही का.. 'आखरी चोरी.. आखरी चोरी..' म्हणत त्या चोरीचं वाटोळं होऊन गेलं. म्हणून कधीच स्पष्ट शब्दांत 'शेवटचं करतोय' असं म्हणायचं नसतं. आपलं मन आपल्याला आपल्याहून अधिक चांगलं ओळखत असतं आणि ते आपल्याला फसवण्याची वाटच पाहत असतं. ते ऐनवक्ताला तुम्हांला चूक करण्यास भाग पाडतं आणि मग 'शेवटचं' असं काही उरत नाही. जिथे तुम्ही अशी कमिटमेंट केलीत.. तिथे तुमचा खेळ संपल्यात जमा होतो.

हितेश आणि रियाजमधला तो क्षणभराचा संवाद म्हणजे नियतीने जाणूनबुजून घडवून आणलेली चूकचं म्हणावी लागेल.. असो, काय करणार.. जे जे घडायचं आहे, ते ते घडूनच राहणार...

क्रमशः