नेत्रा काणेकर भाग आठ : सुदर्शन कथा
आतापर्येंत आपण ऐकलेत की, मृत बाईच्या घरी गेलेल्या मास्तरांवर दरवाजातच हल्ला करण्याचा प्रयत्न झाला. सुदर्शन होता म्हणुन मास्तर थोडक्यात बचावले. घरात जाताच सुदर्शन वरच्या खोलीच्या दिशेने गेला आणि मास्तर खाली थांबून सर्वकाही न्याहाळत होते. परंतु खाली आपण एकटे नसल्याची खात्री मास्तरांना झाली होती. तपास सुरु असतानाच पुन्हा एकदा एक काळपट आकृती त्यांच्या अंगावर झेपावली, परंतु सुदर्शनचे तावीज गळ्यात असल्यामुळे ती मास्तरांपर्येंत पोहचू शकली नाही. तितक्यात वरून आलेल्या सुदर्शनने मास्तरांना गळ्यातील तावीज काढून ठेवण्यास सांगितले आणि निघण्याचा इशारा केला. तावीज काढण्यासाठी मास्तरांचा हात गळ्यापर्येंत आला होता. परंतु त्यांच्या मनात मात्र काहीशी चलबिचल होती.. अचानक या शोधकार्याचा त्यांना वीट येऊ लागला.. नक्कीच काहीतरी चुकत होतं..
आता पुढे,
"लक्षात घे.. पुन्हा या परिसरातून बाहेर पडेपर्येंत तुझ्या गळ्यात हे तावीज असायला हवे.. अगदी काहीही झाले तरी.." तावीज काढण्यासाठी वर आलेला माझा हात हवेतच राहीला. कानात सुदर्शनचे ते शब्द घुमले.
सुदर्शन असं कधीच करू शकणार नाही. सोबत असताना माझी सुरक्षितता हीच त्याची प्राथमिकता असते. मग तो आता असं का म्हणाला असावा..? माझ्या डोक्यात शंकेची पाल चुकचूकली. काहीतरी विपरीत घडत असल्याचं स्पष्ट जाणवत होतं. मी मनात दृढनिश्चय करत हात खाली केला आणि सरळ त्याच्या दिशेने जात म्हणालो..
"घे.. तुझ्या हातानेच हे तावीज काढ.." मी फक्त खडा टाकून पाहीला. जर सुदर्शनला खरंच आवश्यकता असती तर त्याने लगेच ते तावीज काढून घेतले असते.. पण तसे झाले नाही.. जसजसा मी पुढे जाऊ लागलो, माझ्या समोरचा सुदर्शन तसतसा मागे सरकू लागला. ते पाहून मला आणखीनच धीर आला.
"घे ना.. तुझंच आहे ते.." मी आवाज कडक करत म्हटले.
यावर समोरचा सुदर्शन तर काहीच म्हणाला नाही, परंतु जिन्यावर पावलांचा खडखडाट मात्र झाला..
"शाबास मास्तर.." वरून येणारा सुदर्शन म्हणाला.
यावर मी पाहिले की क्षणात माझ्या समोरचा सुदर्शन हवेत विरघळला आणि ती काळपट आकृती वरून येणाऱ्या सुदर्शनकडे झेपावली.. म्हणजे हा एकप्रकारचा छलावा होता. जो माझे प्राण घेण्यासाठी घालण्यात आला होता. ती शक्ती कितपत कपटी असू शकते, याची प्रचिती मला आली होती. तिचा घातकी डाव मी हाणून पाडला होता.
पण आता ती आकृती सुदर्शनवर हल्ला करण्यास निघाली होती आणि त्याचं संरक्षक कवच माझ्याकडे होतं.. मी क्षणाचाही विचार न करता माझ्या गळ्यातलं ते तावीज काढलं आणि सुदर्शनच्या दिशेने भिरकावलं..
"सुदर्शन हे घे..." मी जोरात ओरडलो.
माझ्या त्या अनपेक्षित कृतीवर सुदर्शन काहीसा गोंधळला. त्याने तावीज तर लिलया झेलले.. परंतु त्रासिक चेहऱ्याने तो ओरडला..
"मास्तर.. हे करण्याची खरंच गरज नव्हती..."
मी निरखून पाहीले त्याच्या दुसऱ्या हातामध्ये वेताची छडी होती. त्या काळ्या आकृतीवर प्रहार करण्यासाठी त्याने ती वर उचललीच होती, परंतु ऐनवक्ताला मी त्याला गोंधळात टाकले होते.
माझ्या डोक्यात काहीच आले नाही.. इतकेसुद्धा नाही की सुदर्शनकडे स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी आणखीही काही उपाय असू शकतात. परंतु माझ्या रक्षणासाठी फक्त हे एकमेव हत्यार होते.. ज्याला नुकतंच मी स्वतःपासून वेगळं केलं होतं..
प्रसंग आणीबाणीचा होता.. आणि यावेळी त्या पिसाळलेल्या शक्तीपासून वाचण्याची शक्यता फारच कमी होती. सुदर्शन आमच्यापासून जितक्या अंतरावर होता तेवढ्या वेळात तर काहीही होऊ शकले असते..
सुदर्शनच्या प्रहारापासून आपला बचाव करून घेत त्या काळपट आकृतीने पुन्हा माझ्याकडे मोर्चा वळविला. मला बचावाची हलकीशी संधीदेखील मिळाली नाही आणि मी जमिनीवर उताणा होऊन पडलो. तो तडाखा मी कसाबसा सहन केला.. माझ्या शरीरावर फक्त वायुचा एक गोळा दिसत असला तरी त्याचा भार मला जाणवत होता. जणू एखादं धान्याचं पोतं माझ्या अंगावर येऊन पडलं होतं. माझा श्वास अडकला होता.. डोळयांत भीती दाटून आली होती.
डोळ्यांच्या कडांतून मी पाहीले, सुदर्शन जिन्याच्या शेवटच्या पायरीवर स्तब्धपणे उभा होता.. माझ्यापर्येंत पोहचण्याचा त्याने प्रयत्न जरी केला असता तरी वेळ अपुरी पडली असती.. एक घाव.. फक्त एक वार.. जो सेकंदाच्या शंभराव्या हिस्स्यातसुद्धा घडवून आणता येणं त्या अमानवी शक्तीला सहज शक्य होतं.. आणि त्यासाठी आता ती सज्ज होती..
तितक्यात सुदर्शनचा आवाज आला..
"थांब वंदे... नाहीतर माझ्याहून वाईट कुणीही नसेल..."
जणू झटका बसल्यासारखी ती आकृती माझ्या अंगावरून बाजूला झाली. खिडकीतून येणाऱ्या चंद्रप्रकाशात मी पाहीले, कित्येक धुलिकण एकत्रित होऊन ती आकृती आकार घेऊ लागली होती. हवेत तरंगत असलेली ती स्त्री आकृती आता अधिक ठळकपणे आपलं अस्तित्व उघड करू पाहत होती..
"तूझ्यासारख्या कित्येकांना मी नमवले आहे.. आणि तू सध्या शक्तिहीन आहेस हे ध्यानात ठेव. असले पोरखेळ दाखवून तू आमचं काहीच बिघडवू शकत नाहीस.." सुदर्शन पुन्हा कठोर आवाजात म्हणाला.
पण ती आकृती मात्र अजूनही स्तब्ध होती. काही क्षणासाठी निशब्द शांतता त्या घराला लाभली. सुदर्शन अजूनही करड्या नजरेने त्या आकृतीकडे रोखून पाहत होता. नुकत्याच ओढवलेल्या त्या जीवघेण्या प्रसंगातून मी बाहेर येतच होतो की, अर्धप्रकाशात तरंगत्या आकृतीचे शब्द कानी पडले.
"माझं नाव... नाव..."
सुदर्शनने बहुधा तिच्या प्रश्नाचा रोख जाणला असावा. टॉर्च सुरु करून त्याने आपल्या शबनममध्ये हात घातला. त्यातून एक तसबीर बाहेर काढत सुदर्शनने टॉर्चचा प्रकाश त्यावर टाकला..
"याने सांगितले.. तू ओळखतच असशील ना...?" सुदर्शनने विचारले.
कुणा मध्यमवयीन इसमाचा चेहरा होता तो.. करारी चेहरा, ओठांवर भरगच्च मिश्यांचं जाळं.. कोण असावा तो.. माझ्या मनात प्रश्न पडला.
त्या स्त्री आकृतीची नजर त्यावर पडताच धक्का लागल्यासारखे ती मागे सरकली.
हे सर्व माझ्या माझ्या आकलनापलीकडचे होते. नेमकं चाललंय काय..? ही तसवीर सुदर्शनकडे आली कशी..? हा माणूस त्याला भेटला कधी..? त्या बाईचं नाव सांगितलं कधी..? आणि मघापासून मला घाबरवणारी ही बाई आता इतकी शांत कशी झाली..? इथे येताना सुदर्शनने मला याबद्दल काहीच कल्पना दिली नव्हती. या विचारांनी जेव्हा डोकं भुणभुणू लागलं, तसा मी फक्त बघ्याची भूमिका घेऊन त्यांचं संभाषण ऐकू लागलो.
"शक्य नाही.. कदापी शक्य नाही.. हा जिवंतच नाही.. याला तर.. याला तर.." ती आकृती रागाने फुसफूसू लागली तसे सुदर्शनने तिचं वाक्य पूर्ण केलं.
"याला तर तूच संपवले होतेस.. हो ना.. तुझ्या नवऱ्याला तू मारलेस.. कारण तुझ्या कुकर्मांची भनक त्याला लागली होती.. खरं ना.. की साक्ष देण्यासाठी प्रत्यक्ष तुझ्या मेलेल्या नवऱ्याला इथे बोलावू...? आता तू जाणलेच असशील की मी काय करू शकतो ते.."
सुदर्शनने वरच्या खोलीत पार पाडलेली कामगिरी माझ्या लक्षात येऊ लागली होती. त्या बाईच्या नवऱ्याची तसबीर शोधून सुदर्शनने त्याच्या आत्म्याशी संवाद साधला होता. पण तिचा नवरा मेला आहे किंवा त्याची तसबीर नेमकी वरच्या खोलीतच असेल ही माहीती त्याला कुठून मिळाली असावी..? हे एक कोडेच होते.
"कोण आहेस तू.. मार्तंड तूला सोडणार नाही.." त्या स्त्री आकृतीने चेतावणी दिली.
"हाहा.. मार्तंडचं नंतर पाहू.. सध्या तूला सांगतोय ते नीट ऐक.. तूला काय वाटतं मार्तंड खरोखर तूला एखादं नवीन शरीर देईल..? तसं असतं तर त्याने आतापर्येंत तो प्रयत्न का केला नाही..? त्याला फक्त तुझ्यारूपाने एक गुलाम हवाय.. जो त्याला अघोरी साधनेत सहाय्य करील.. शरीरावर आपल्याला हवे तसे संस्कार करण्यासाठी काही विशिष्ट कालावधी लागतो.. तुझा मृतदेह त्याने यासाठीच तर जपून ठेवला आहे.. आणि याच कारणासाठी तो वेळ घेत आहे.. मानवी देहातला आनंद असो की अमानवी वंदना.. तुम्ही फक्त प्यादे आहात.. जे मार्तंडच्या हुकुमानुसार वागतील.. आणि जेव्हा गरज संपेल तेव्हा तो तुम्हांला नष्ट करण्यासदेखील मागेपुढे पाहणार नाही.." सुदर्शनने आपले म्हणणे मांडले.
यावर ती आकृती काहीशी शांत झाली आणि बोलू लागली.
"इतकी माहीती.. मार्तंडला अंधारात ठेऊन..? पण तरीही मला मार्तंडची प्रत्येक आज्ञा मानवीच लागेल.."
"हा 'पण' मी दूर करू शकतो. ज्या कारणामुळे तू त्याची आज्ञा पाळत आहेस, त्याच्याकडे असलेली तुझी ती वस्तू मी तूला पुन्हा मिळवून देईन.. इतकंच काय तूला नेत्राचं शरीर हवंय ना.. काही काळासाठी ते सुद्धा मिळवून देईन.. कोणतेही बंधन न घालता.. आणि हो.. जिवंतपणी तूला जर खरोखरच काही विद्या अवगत होत्या तर एकदा मार्तंडच्या झोपडीत जाऊन पहा.. मला खात्री आहे.. तुझ्या मनातली अशांतता नाहीशी होईल.." सुदर्शन फार गंभीर होत म्हणाला.
त्याच्या शब्दरुपी मोहाला भुलून वंदनाचा आत्मा क्षणात हवेत विरून गेला. सुदर्शनने तिचा शोध घेण्याचा प्रयत्नदेखील केला नाही. घरात पडलेले सामान वगैरे तिथेच सोडून आम्ही घराबाहेर पडलो. हं.. फक्त वंदनाच्या नवऱ्याची तसबीर मात्र सुदर्शनने स्वतःसोबत घेतली होती. खरं सांगायचं तर त्या घरातला प्रसंग माझ्या डोक्यात असंख्य वादळं निर्माण करत होता. घरी पोहोचेपर्येंत सुदर्शनला काही विचारण्याची सोय नव्हती. आपल्याच तंद्रित मी शांतपणे चालत होतो.
सुदर्शनने हा डाव का खेळला असावा..? नेत्राचं शरीर देऊ करणं.. कितपत योग्य होतं..? आम्ही मार्तंडचा उघडपणे सामना का करू शकत नव्हतो..? असं कोणतं कारण होतं की सुदर्शन अजून मार्तंडच्या समोर गेला नव्हता.. सुदर्शनच्या या चालीने मी मोठ्या संभ्रमात पडलो होतो.
वंदनाच्या घरापासून काळोखात वाट तुडवत आम्ही काहीसं पुढे आलोच होतो की तिथल्या दाट अंधारात अचानक कुणीतरी माझ्या समोर आले आणि अक्षरशः दचकून मी चार पावलं मागे सरकलो.
क्रमशः
निलेश देसाई
पोस्ट्स
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत: