तीन मुंडीवाली बाई
लोकं म्हणतात ती एक अफवा होती. खरं म्हणजे अशी कोणतीही बाई अस्तित्वातच नव्हती की जिला तीन मुंडी असतील. असली तरी एकाच धडावर ती कशी बरं राहत असतील..? म्हणजे मानेला जोडणारं त्यांचं हाड, रक्तवाहिन्या, आतल्या बारीक बारीक पेशी यांनी एकमेकांशी कसं जुळवून घ्यावं..? शिवाय अन्ननलिका, कंठ यांना जोडण्याकरता काही विशेष सोय नको..? या विश्लेषण न करता येण्यासारख्या कारणांमुळेच ती फक्त अफवाचं असल्याचे सिद्ध होत होते.
तिला कुणी प्रत्यक्ष डोळ्यांनी पाहीले असल्याची सुद्धा शक्यता नव्हती.. पण जर खरंच एखाद्याने तिला पाहीलं असलं तर..?
जितू कितीतरी वेळापासून अंगणातल्या खाटेवर बसून आपल्याचं तंद्रित हरवला होता. त्याच्या चेहऱ्यावरून तरी तो कुठल्याश्या गहन विचारात गढून गेल्यासारखे वाटत होते. तितक्यात बाजूच्या एका घरातून आपली जड बॅग सावरत किशोर बाहेर आला.
"जित्या.. अरे काय ठेवलंय गावात आणि शेतीत.. चल मुंबईला.. चार पैसे जोडून मग ये पुन्हा गावी.." किशोर आपली बॅग सावरीत म्हणाला.
किशोरचा आवाज ऐकून जशी जितूची तंद्री भंग पावली. किशोरच्या प्रस्तावाला त्याने मान हलवतच उत्तर दिले.
"तु न्हाय सुधारणार.. चल मी जातो.. गाडीची वेळ झालीय.." किशोर त्याला अभिवादन करून निघून गेला.
जितू पुन्हा आपल्या विचारांत हरवला. पण आता विषय बदलला होता. किशोरने मुंबईचं नाव काढलं होतं आणि जितुला खडबडून जागं करण्यासाठी तेवढंच पुरेसं होतं. चेहऱ्यावर गंभीर भाव आणत जितू मनातल्या मनात भूतकाळाची उजळणी करू लागला.
असं नव्हतं की जितुला पैसे कमावण्यात रस नव्हता.. परंतु मुंबईने कित्येक वर्षांपासून त्याची झोप उडवली होती. काही वर्षांपूर्वी जितूही कामाधंद्याच्या शोधात मुंबईला गेला होता. पण ती भयानक रात्र त्याच्या मनावर इतका खोल आघात करून गेली, की जितूने मुंबईला कायमचा रामराम केला.
अंगणात बसलेल्या जितुला अजूनही ती रात्र जशीच्या तशी आठवत होती.
गोष्ट बऱ्याच वर्षांपूर्वीची होती. जितूने नुकतंच तारुण्यात प्रवेश केला होता आणि नोकरीसाठी तो मुंबईला आला होता. आपल्या मामाच्या ओळखीने त्याला नोकरी आणि चाळीतली एक छोटीशी खोली राहायला मिळाली होती. त्याचा मामा बाजूच्या चाळीत राहायचा.
नव्वदच्या दशकात मुंबईत एक अफवा जोर धरू लागली होती. सगळीकडे नुसती दहशत पसरली होती.. तीन मुंडीवाली बाई..
चाळीत राहणाऱ्या आजूबाजूच्या मुलांमध्ये सुरु असलेला हा विषय नव्या आलेल्या जितूनेही ऐकला.
"जितू दादा.. तुला इकडचं काही माहीत नाही.. तु एकटाच राहतो म्हणून सांगतो, रात्री बारानंतर हायवेवरून तीन मुंडीवाली बाई इकडच्या चौकात येते. तिला पाहीजे ते दार वाजवते आणि जर दार उघडले तर मग पुढचं समजून जा तू.." एकाने जितुला सर्वकाही सांगितले.
जितूने ते ऐकले मात्र आणि तो जोरजोरात हसू लागला.
"हाहाहा.. अरे.. कायपण तुम्ही मुंबईकडची मुलं.. हाहाहाहा.. भूतबित काय नसतं मित्रांनो.." जितू आपलं हसू आवरायचा प्रयत्न करत होता.
"जितू दादा.. मजाक नाही... तीन मुंडीवाली बाई खरंच आहे.. खोटं वाटतंय तर ते बघ निशाण.." दुसऱ्या एकाने जितुचं लक्ष एका घराच्या दरवाज्याकडे वेधलं.
जितू बारकाईने त्या दरवाजाकडे पाहू लागला.
'जय श्री राम' असं तीनदा लिहलं होतं त्यावर.
"ते एकच नाही दादा.. चाळीतल्या जवळपास सगळ्या घरांवर असली निशाण आहेत. मी सुद्धा आमच्या दारावर लिहलंय.. आणि हे बघ श्री रामाचा फोटोपण आणलाय दारावर लावायला.." तिसऱ्या एकानं प्रकरण किती गंभीर आहे, हे जितुला समजावण्याचा प्रयत्न केला आणि आपल्याकडील फोटो जितुच्या हातात दिला.
"पण याने काय होईल.." जितूने कुतूहल म्हणून विचारले.
"रामाचं नाव वाचून तीन मुंडीवाली बाई दरवाज्यावर थाप देत नाही.. ती पुढच्या घराकडे निघून जाते.." आवाजात गुढपणा आणत चौथा मुलगा म्हणाला.
जितूने त्यांचं म्हणणं ऐकलं तर खरं, पण त्याच्यावर काहीच परिणाम झाला नाही. उलट तो सगळ्यांना समजावत बोलू लागला..
"तुम्ही लोकं यार जाम घाबरट.. अरे मी गावाकडं राहीलो असूनसुद्धा भूतबित काय मानत नाही. गावी एकटाच रात्रीचं कुठंकठं जाऊन येतो. आजपर्येंत आपल्याला तर काय भूत न्हाय भेटलं बघा.."
"तूला वाचायचं असेल तर बघ.. नाहीतर जाऊ दे.. चला रे पोरांनो.. आपली मॅच आहे.. आई म्हणालीय आज अमावस्या आहे, अंधार पडायच्या आत परत घरी यायचंय.. " पहिला मुलगा म्हणाला तशी ती सगळी टोळी तिथून पांगली.
त्यांच्या भाबडेपणावर जितू मात्र गालातल्या गालात हसत उभा राहीला.
"ह्म.. काय म्हणे.. तीन मुंडीवाली बाई.." ओठातल्या ओठांत पुटपुटत जितू घरी निघून आला. दुसऱ्या दिवसाची कामावर जाण्याची सगळी तयारी करून रात्रीचे जेवण उरकेपर्येंत अकरा वाजले होते. नव्वदीच्या मुंबईत ही वेळ आपापली दारं बंद करून झोपण्याची होती. खरकटं, कचरा नाल्यात टाकून आल्यावर जितूने दार बंद केले आणि तो अंथरुणात पडला होता.
बाहेर मिट्ट काळोख दाटला होता. चंद्रदेव सुट्टीवर असल्याने अंधाराची व्याप्ती आज जास्तच भासत होती. चाळीतल्या मानवी हालचाली आजपूरत्या थांबल्या होत्या. दूर कुठेतरी कुत्री भुंकत होती. मध्येच एखादं मांजर केकाटत आपलीसुद्धा उपस्थिती दर्शवित होते. इतके बारीकसारीक आवाज सोडले तर एकप्रकारची गूढ शांतता आज त्या परिसराला लाभली होती.
जितू अंथरुणातच तळमळत होता.. झोप काहीकेल्या लागत नव्हती. राहून राहून तीन मुंडीवाल्या बाईचा किस्सा सारखा डोळ्यांसमोर येत होता.
भिंतीवरच्या घड्याळाची टिकटीक कानी पडत होती. तेवढ्यात रात्रीच्या बाराचा टोल पडला. आणि पाठोपाठ जवळच कुठेतरी कुत्र्यांच्या एकसूरात विव्हळण्याचा आवाज देखील ऐकू आला. त्या प्रकाराने एकक्षण जितू दचकलाच होता की पुढच्याच क्षणी दारावर पडलेल्या थापेने त्याचे धाबे दणाणले.
इतक्या रात्री दारात कोण असावे..? का तीन मुंडीवाली बाई खरोखरच येते..? जितुच्या मनात तो घातकी विचार आला. चेहऱ्यावर भीती म्हणावी तशी नव्हती परंतु कुठेतरी चिंतेची सूक्ष्मरेषा त्याच्या माथ्यावर पसरू लागली होती. दारात कोण असावं यावर जितू विचार करतच होता की तितक्यात पुन्हा थाप ऐकू आली. यावेळी खिडकीची काच वाजली होती.
"जितू.. जितू.."
'अरे हा तर मामाचा आवाज आहे.. मी पण ना.. उगाच घाबरतोय..' असं म्हणत जितू चटकन उठत दरवाज्याकडे गेला. मनावरचं दडपण कमी होऊन आता तो निश्चिन्त झाला होता. मामाला इतकावेळ बाहेर ताटकळतं ठेवल्याने त्याने भरभर दाराची कडी सरकवली आणि दार उघडले.
परंतु दारातले दृश्य पाहताच त्याचं अंग थरथरू लागलं. जितुच्या समोर मळकी पिवळसर साडी गुंडाळलेली बाई उभी होती. घाबरलेल्या जितूची नजर वरसुद्धा झाली नव्हती. त्याचे डोळे जमिनीवर पडलेल्या काळ्या सावलीवरच खिळले होते. ती सावली तर बाईची होती.. परंतु सावलीत दिसणारी त्या धडावरची तीन मुंडकी जितुला बैचेन करत होती. एखाद्या कठपुतळीसारखी ती मुंडकी एकसारखी डुलत होती. सावलीपासून नजर वर करून प्रत्यक्षात त्या बाईला पाहण्याची हिम्मतच होत नव्हती.
जितुच्या मनाची मात्र आता पक्की खात्री झाली की तीन मुंडीवाली बाई खरोखरच अस्तित्वात आहे.
मध्यरात्री ती दार थोठावते, हे देखील खरे आहे.. आणि जर का तुम्ही दार उघडले नाही.. तर.. तर ती तुमच्या ओळखीतील माणसाच्या आवाजात साद घालते. तुम्हांला दार उघडावेच लागते.. जितुला तिने याच युक्तीने जाळ्यात ओढले होते.
पण आता पुढे काय..? ही मला मारून टाकेल.. की माझं रक्त पिऊन आपली तहान भागवेल..? घाबरलेल्या जितुच्या मनात आपला अंत जवळ आल्याची चाहूल लागली होती.
"हीहीहाहाहाहा.... "
दारातल्या त्या बाईने गडगडाटी हास्य केले आणि आपल्या तीक्ष्ण नखांचा वार जितुच्या छातीवर केला. परंतु भयाने एकाजागी स्तब्ध उभा असलेला जितू बेशुद्ध होत खाली कोसळला आणि छातीवरचा वार थोडक्यात निसटून गेला. बाईच्या हल्ल्यात छातीजवळ शर्टचा खिसा टर्रर्र करत फाटला आणि काहीतरी खाली पडले.
जितुला ते पाहण्याइतपत शुद्ध राहिलीच नव्हती. मेंदूवर प्रचंड ताण आला होता. डोळ्यांसमोर अंधारी आली होती. खाली पडताच जितूचे डोळे बंद झाले होते.
जाग आली तेव्हा उजाडलं नव्हतं. पाखरांचा किलबिलाट कानी पडू लागला होता. जितूचे डोळे उघडले तेव्हा एका प्रसन्न वातावरणानं जणू त्याचं स्वागत केलं. काल रात्रीचा प्रकार आठवून तो भानावर आला. आपण जिवंत आहोत यावर सुरुवातीला तर त्याचा विश्वासच बसला नव्हता. तो उठण्याचा प्रयत्न करू लागला आणि नेमकं हातात तो फोटो आला.. श्री रामाचा..
हा फोटो त्याच्याकडे कसा आला..? जितुला आठवलं की, काल चाळीतल्या मुलांपैकी एकाने त्याला पाहण्यासाठी दिलेला फोटो जितूकडेच राहीला होता. हा योगायोग होता की आणखी काही..? वर त्या बाईने जेव्हा वार केला तेव्हा छातीजवळच्या खिश्यातून हा फोटो बाहेर पडला.. जितू कोसळला तेव्हादेखील तो फोटो त्याच्या जवळच होता..? असे किती योग जुळून आले होते..?
परंतु त्या बाईच्या हल्ल्यातून आपण वाचलो कसे..? हे जितुला उमगत नव्हते. कदाचित त्या फोटोच्या प्रभावाने ती बाई निघून गेली असावी का..?
कालचा प्रकार खरा तरी होता का.. की आपल्याला भास झाला असावा..? की एखादं स्वप्न पडलं असावं..? या विचारांनी जितुला हैराण करून सोडलं होतं. त्याच दिवशी कुणालाही न सांगता त्याने घाईतच मुंबई सोडली.. गावी राहून काय असेल ते काम करण्यास तो तयार होता.
त्याला माहीत होते.. निश्चितच त्याने या प्रकरणाची कुणापुढेही वाच्यता केली असती, तर समोरच्याने त्याला मुर्खात काढलं असतं. त्याच्या भित्रेपणावर सगळीकडून हसू झालं असतं. तो भासच अथवा स्वप्न असावं, असंच सगळ्यांनी त्याला समजावलं असतं..
पण तो भास नव्हता... खरंच..
अंगणात आपल्याच विचारांत हरवलेल्या जितुचा हात नकळत छातीजवळ गेला. तीक्ष्ण नखांनी ओरबडल्याच्या पुसटश्या खुणा अजूनही दिसत होत्या.
तीन मुंडीवाल्या बाईचा निसटता वार तिथे कायमचा कोरला गेला होता.
त्यावर अलगद हात फिरवत जितुच्या मुखातून तीनच शब्द बाहेर पडले..
"जय श्री राम"
समाप्त
निलेश देसाई
पोस्ट्स
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत: