गँबलर : भाग २३

नवं आयुष्य.. नवी नोकरी.. परंतु परिसर मात्र जुनाच होता.. अगदी जन्मल्यापासून तो आईवडिलांसोबत तिथंच राहत आला होता. आता आईवडील नसले, तरी त्या घरात साचलेल्या त्यांच्या आठवणी सोबत होत्या. सुलेमान भाईच्या कृपेमुळं घर पुन्हा हक्काचं असं झालं होतं. मुंबईत परतल्यावर जयेशचं आयुष्य पुन्हा सुरळीत होऊ लागलं होतं. त्याला चांगल्या कपड्यांत नोकरीवर जाताना पाहून शेजारीही आपुलकीने विचारपूस करू लागले होते. एकंदरीत मधल्या काळात बिथरलेलं जनावर पुन्हा पूर्वपदावर येऊ लागलं होतं.

एका बड्या ऑफिसात जयेश सेल्सचं काम पाहत होता. इथेही सुरुवातीला सुलेमान भाईनेच शब्द टाकला असला, तरी जयेश लवकरच आपल्या कामात तरबेज बनला होता. शिक्षण कमी असलं, तरी रियाज भाईने शिकवलेलं बोलण्याचं कसब नवे कस्टमर जोडण्यात कामी पडत होतं. त्यामुळेच शिफारस असली, तरी जयेशने आपल्या कामावर बोट ठेवण्याची संधी कधीही येऊ दिली नव्हती.

ऑफिसमधला त्याचा वावर पाहून तिथली बरीच मंडळी त्याची दखल घेत होती. खासकरून स्त्री जात त्याच्यावर भलतीच प्रभावित होऊ लागली होती. देखणा, उंच, रुबाबदार, मऊशार केसांचा, मजबूत बांध्याचा आणि जिभेवर जणू सरस्वती नांदत असल्यासारखा लाघवी बोलणारा पुरुष.. तरूणींना का बरं आकर्षण होणार नाही..? या ना त्या कारणाने जयेशवर आपली छाप सोडण्याची संधी कुणी सोडायचं नाही. असं नव्हतं की जयेशला ते कळायचं नाही.. परंतु तो जेवढ्यास तेवढं या हिशोबानेच राहायचा. 'बाबाबा' कसोटी मधला तिसरा 'बा' त्याला अजिबात जवळ करायचा नव्हता. तमाम उम्र नाहीच.. ती इच्छाच मरून गेली होती वा असं म्हणता येईल की अजून ती वेळ आली नव्हती. म्हणून तर नकळत ब्रह्मचर्य पाळलं गेलं होतं.

ऑफीस-घर-ऑफिस या चक्रात अनाहुतपणे अडकलेल्या जयेशकडे इतर गोष्टींसाठी फारशी फुरसत नव्हती. नाही म्हणायला कधी एखादा रविवार पाहून ड्रिंकचा कार्यक्रम एकट्यातच उरकण्यात यायचा. सुलेमान भाईशी त्याच्या घरी जाऊन भेटणं व्हायचं. दिलेल्या शब्दाप्रमाणे देवा, संजय, रियाज आणि हितेश या चौघांना सुलेमान भाईने पोलिसांपासून सोडवले होते आणि चौघेही आता वेगवेगळ्या शहरात आपलं बस्तान जमवून होते. अधूनमधून त्यांच्याशी फोनवर बोलणे होत होते. रणजितचा विषय निघाल्यावर सुरुवातीला शिव्या, नंतर हसणे-खिदळणे व्हायचं आणि जिंकेलेली रोकड हातातून गेल्याचं शल्यही मनाला टोचायचं.

जयेश मुंबईला परतून सहा महिने उलटून गेले होते. एकूण आयुष्य बऱ्यापैकी सरळमार्गाने चाललं होतं.. पण नेहमीच सरळ एका रेषेत पुढे नेईल तो मार्ग कसला.. आणि ते आयुष्य कसलं..? मार्गात कधी ना कधी खाचखळगे येतात, कधी एखादं शार्प वळण येतं असतं.. त्यावेळी स्टेअरिंग नीट हाताळलं नाही, तर अपघात होण्याची दाट शक्यता असते.

अपघात... त्या दिवशी सुलेमान भाईचा अपघात झाला आणि त्याला कायमचं अपंगत्व आलं. दुरुस्तीच्या गाडीखालचा जॅक अचानक स्लिप झाला आणि त्याने सुलेमान भाईचा उजवा पाय कायमचा झोपवला. खबर मिळताच जयेश ऑफिसमधलं काम सोडून तात्काळ निघाला होता. ते ही महत्वाची मिटिंग अर्ध्यावर टाकून..

सुलेमान भाई हॉस्पिटलमध्ये होता, तोपर्येंत जयेश तिथंच राहीला. नोकरीत कळवलं होतं, परंतु मालकाचं उत्तर ऐकण्याआधीच त्यानं फोन ठेवून दिला होता. काही दिवसांनी सुलेमान भाईला घरी आणलं, मित्रमंडळी विचारपूस करण्यास आले. असिफ, मुन्ना ड्रायव्हर, रियाज भाई, हितेश, देवा, संजय सारेजण सुलेमान भाईच्या घरी जमले होते. शबीना भाभीवर ताण पडू नये, याची काळजी घेत सगळे छोटीमोठी कामं सांभाळत होते. त्या जोडप्याला आधार देत होते. सुलेमान भाईनं माणसंच अशी जोडली होती, की वेळेला ती त्याच्यासाठी धावून आली होती.

पण सारेच असे कृतज्ञ निघाले तर दुनिया चालणार कशी..? एकेकाळी ज्याला आधार दिला तो जयेशच्या ऑफिसचा मालक मात्र सुलेमान भाईला ढुंकूनदेखील पाहायला आला नाही. वर तर वर काही दिवसांत पुन्हा कामावर रुजू होऊ पाहणाऱ्या जयेशला त्याने कामावरून काढून टाकलं. अर्धवट सोडलेली मिटिंग महागात पडली होती. तो सुलेमान भाईला साधा भेटायला आला नाही, याचा राग अगोदरच जयेशच्या मनात होता, त्यामुळेच जयेश काही न बोलता नोकरीवर सरळ लाथ मारून आला होता.

गाठीशी जोडलेले थोडेफार पैसे शिल्लक होते, ज्यातून सुलेमान भाईची काही रक्कम देण्याचा विचार जयेशच्या मनात आला होता. परंतु आता नवं काम मिळेपर्येंत त्याला पैसा हाताशी धरून चालावं लागणार होतं. अश्यावेळी बड्याबुजुर्गांशी ओळख फार कामी येत असते, पण त्याच्या ओळखीतल्या सुलेमान भाईकडे आता विचारता येऊ शकतं नव्हतं. त्यात स्वाभिमानी मन इतर कुणापुढे शब्द टाकण्यास तयार होत नव्हतं.

म्हणून मग जयेशने स्वतःच हातपाय मारायला सुरुवात केली. वर्तमानपत्रातल्या जाहिराती चाळल्या, कुठल्या कुठल्या कंपन्यांमध्ये जाऊन खेटरं झिजवली. बऱ्याच प्रयत्नानंतर एक-दोन ठिकाणी कामावर रुजू देखील झाला, परंतु व्यवहारी दुनियेची गणितं त्याला तिथं टिकू देऊ शकली नाहीत. एकदा बंडखोरी करून उठलेलं मन मालकाची दडपशाही स्वीकारूच शकत नव्हतं. शेवटी नोकरी हा आपला प्रांत नाही, हे उमगून त्यानं तो विचार सोडून दिला.

परंतु पोटापाण्यासाठी काहीतरी करणं भाग होतंच. रिकाम्या मनात दिवसातून कितीदा तरी पुन्हा पत्त्यांवर हात आजमावा असं वाटत होतं. हा दोष त्याचा म्हणता येईल का, खरंच कल्पना नाही. या अश्या एकमेव कारणासाठी माणसाला सोबतीची आवश्यकता असते. माणूस एकटा राहीला की काहीसा धाडसी असतो, तोच धाडसीपणा वाढत जाऊन पुढे बेसावध होण्यास परावृत्त करतो. नकळत माणसाकडून चुका होत जातात. एक चूक निस्तरण्याकरता पुन्हा दुसरी चूक केली जाते. हळूहळू अश्या चुकांची बेरीज वाढत जाते. त्यासाठी माणसानं सतत काही ना काही उद्योग करायला हवा. रिकाम्या मनासाठी सतराशेसाठ दारं उघडी असतात. त्यातल्या कुठल्या दारातून प्रवेश करणार, यावरच पुढची नियती अवलंबून असते आणि जर सोबत कुणी सल्ला देणारं नसेल तर आयुष्याचा बट्याबोळ होऊन जातो. म्हणूनच एकटेपणापेक्षा एखाद्याची सोबत कधीही चांगली..

त्या रात्री आपल्या स्मार्टफोनवर टाईमपास करणाऱ्या जयेशला ऑनलाईन रमीचा तो गेम दिसला आणि मग पैसा कमावण्याचा तो विचित्र असा मार्ग त्याला सुचला. आपल्या कौशल्यावर त्याला चांगलाच भरवसा होता आणि मोठ्या आत्मविश्वासाने त्याने त्या ऑनलाईन रमीवर आपलं नशीब आजमावण्यास सुरुवात केली. ऑनलाईन पैसे भरण्यात आले. अजून डोकं ताळ्यावर असल्याने सुरुवात फार कमी रकमेने केली. छोट्या-छोट्या डावांचा कंटाळा येऊ लागल्याने, मग आपल्या ऐपतीप्रमाणे त्याने चाल सुरु केली.

अगदी अनपेक्षितपणे त्याने तासादोनतासात पाच हजार रुपये जिंकले. हा एक सुखद धक्का होता, जो की मनात हर्षवायू जन्माला घालत होता. इतके दिवस आपण शांत कसे बसलो..? केवढ्या उशीरा हा गेम आपल्याला दिसला..? काहीवेळ गेम थांबवून जयेश स्वतःलाच प्रश्न विचारत होता.

पैसा कमावण्याचं नवं तंत्र सापडलं होतं. शिवाय हा खेळ 'सरकार मान्य' होता. जिंकलेली रक्कम अगदीच जास्त असल्यास कर वगैरे सगळं तिकडूनच कापण्यात येणार होतं. कागदपत्रे खरी होती, शिफारस पत्रे खरी होती. सगळं काही लीगल.. नो ब्लॅक मनी ॲन्ड ॲट ऑल.. त्यामुळेच तर हे गुन्हेगारी कृत्य नक्कीच नव्हतं. जयेशने आपल्या मनाची सर्वतोपरी तयारी केली होती आणि उत्तम सुरुवात झाल्यानंतर मग त्याने आपले लक्ष थोड्या मोठ्या डावांकडे केंद्रित केले.

पैसा... एकदा का त्याची चटक लागली की मग काही सुचत नाही. असं नसतं, की जुगाऱ्याच्या फार मोठंमोठ्या आकांक्षा असतात. त्याला चांगल्या वस्तूंचा मोह नसतो वा त्याला पैश्यानं खूप सारं सुख अनुभवायचं नसतं. जुगारात पैसा कमवून अमुक असं करेन, तमुक वस्तू घेईन.. असं बिलकुल नसतं. या तर सुरुवातीच्या क्षुल्लक इच्छा असतात. पण जुगारी जेव्हा खऱ्या अर्थाने जुगारी बनतो, तेव्हा फक्त डाव खेळणं.. हेच त्याचं लक्ष्य असतं.. पैसा हरला तर तो पुन्हा मिळवण्याच्या धडपडीत डाव आणखी मोठा लावला जातो.

डाव नसला की मन खायला उठतं, हात शिवशिवतात, सतत खेळण्याची खाज उठत राहते. एकप्रकारचा त्या खेळाशी माणूस स्वतःला बांधून घेतो. मग असेल नसेल तेवढा पैसासुद्धा पणाला लावण्यास माणूस मागेपुढे पाहत नाही. त्याला समाजातली नैतिक मूल्य, आपली जबाबदारी वगैरे सारंकाही कळत असतं.. पण खेळाप्रति घालून घेतलेला पाश काहीकेल्या सुटत नाही. नशिबाच्या प्रतीक्षेत तो पुढचा एक एक डाव टाकत असतो.. जोपर्येंत सर्वस्व गमावत नाही, तोपर्येंत तो हार मानत नसतो.. त्याला चांगला म्हणा वा वाईट.. अस्सल जुगारी हा असाच असतो..

क्रमशः