गँबलर : भाग १४

कधीही प्रतिस्पर्ध्यासमोर सुरुवातीलाच सगळे पत्ते खोलायचे नसतात, त्या खेळात मनावर संयम ठेवून जरा दमानं घ्यायचं असतं. तसंच अगदी कोणत्याही नव्या व्यक्तींना सामोरे जाताना आपला स्वभाव एकदम समोर आणायचा नसतो. प्रथम समोरच्या व्यक्तीला जाणून घ्यावं लागतं आणि त्या अनुषंगानेच हळूहळू आपले खरे रंग दाखवायचे असतात.

"रमी खेला हैं कभी..?" संजयने विचारले तसे हातातल्या नोटा पाहणारा जयेश भानावर आला.

"हा.. मतलब.. पता हैं.. पर ज्यादा खेला नहीं कभी.." जयेश उत्तरादाखल बोलून गेला.

"ह्म्म्म.. बेट्टा.. चल आज तुझे सिखाते हैं, कैसे खेलते हैं रम्मी..." रियाज खिदळत म्हणाला.

"तू क्या सिखायेगा बे.. ये देवा तो किसी को टिकने ही नहीं देता कभी.. जयेश भाई असली हुनर तो देवा भाई के पास ही हैं.. हम लोग तो बस ऐसेही टाईमपास करते हैं.." हितेशने पुढे पुष्टी जोडत म्हटले.

"हा.. मग काय.. लहानपणापासून यात हात घातलाय.. मग हरायचा प्रश्नचं नाही.. बघा आजपण कसे तुमचे सगळे पैसे जिंकतो..." देवा स्मित करत बळेच बढाई मारत होता.

खरंतर जयेशच्या येण्यामूळे त्या चौघांमध्ये आज उत्साह संचारला होता. जणू आपलाच कोणी खास ओळखीतला भेटायला आल्याची भावना होती. त्यांची बडबड वायफळ असली तरी निरर्थक बिलकुल नव्हती. यापुढे जुळत जाणाऱ्या मैत्रीची ती सुरुवात होती.

"पण देवा भाई.. हे इतके पैसे.. म्हणजे यात माझे कमावलेले तर काहीच नाहीत.. मग मी या पैश्यांनी कसं खेळू शकतो..?" जयेशने कचरत विचारले.

यावर देवा त्याला बारकाईने निरखून पाहू लागला. इतर तिघेही एकदा देवाकडे तर एकदा जयेशकडे पाहत होते. मग आवाजात गुढपणा आणत देवाने प्रतिप्रश्न केला,

"खरं सांग जयेश.. या गेममध्ये तू नवीन आहेस की या खेळातला मास्टर...?" देवाच्या प्रश्नावर सगळेच अचंबित होऊन जयेशकडे पाहू लागले.

जयेशने सर्वांवरून नजर फिरवीत एक उसासा टाकला आणि बोलू लागला,

"देवा भाई.. खरंच जास्त खेळलो नाही.. लहानपणी कधीतरी असंच टाईमपास म्हणून.." जयेशच्या आवाजात संभ्रम होता.

"वाटत नाही जयेश.. खेळायच्या अगोदरच तू एकदम गँबलरसारखं बोलून गेलास.. गँबलींगचा पहिला नियम.. उधारीच्या पैश्यांवर खेळ खेळला जात नाही.. जो खेळतो तो मूर्ख असतो.. पण तू टेन्शन घेऊ नकोस.. या पैश्यांचा कुणीही मालक नाही.. इथं राहणाऱ्या प्रत्येकाचे आहेत ते.. नवीन आहेस.. हळूहळू समजेल तूला.." देवा मनातलं स्पष्टपणे बोलून गेला.

खोलीतलं वातावरण जरासं गंभीर झालं होतं. रियाज आणि हितेशने मग पुढाकार घेऊन ते निवळण्याचा प्रयत्न केला. दारूच्या बाटल्यांचे बूच निघाले, मांसाहाराचे डब्बे उघडण्यात आले. आपापले ग्लास पकडून पाचही जण गोलाकार बसले होते, देवाने एक एक करत सगळ्यांचे ग्लास भरले. दारूसाठी जयेशने सुरुवातीला तर नकार दिला, परंतु इतरांच्या आग्रहापुढे त्याला नमतं घ्यावंच लागलं.

"चिअर्स..." करत सर्वांनीच जल्लोष व्यक्त केला. ग्लास ओठांजवळ येताच ओल्ड मंकचा उग्र वास नाकात गेला आणि पहिल्याच घोटाला जयेशला खोकला आला.

"हाहाहा.. काही नाही.. पहिल्यावेळी होतं.. आता स्मुथपणे जाईल..." असं म्हणत संजयने पत्ते पिसले आणि डाव मांडण्यात आला.

********

असं नव्हतं की, जयेश चार दिवसांपूर्वीचा तो आघात विसरला होता. आई-वडील गेल्याचं दुःख तर प्रचंड होतं. पण जेव्हा जेव्हा त्याच्या डोळ्यांसमोर तो प्रसंग यायचा, तेव्हा तेव्हा तो आतून पेटून उठत होता. आपली कमजोरी, लाचारी आणि हतबलता यावर त्याची त्याला शरम वाटत होती. खरंच जर आपण त्या लायक असतो, तर आईवडिल आज या जगात असते.. अशी हुरहूर मनात वाटे. मनातली दुःखं कुणाला सांगता येत नव्हती आणि अश्यावेळी मनातल्या मनात कुढत राहिल्याने स्वतःबद्दलच चीड उत्पन्न व्हायची.

त्याच्या मनातला राग स्वतःबद्दल होता, समाजाबद्दल होता की आणखी कशाबद्दल होता..? त्याचं त्यालाच कळत नव्हतं. जे झाले त्यात त्याचा दोष होता तरी का..? हे सुद्धा माहीत नव्हते. पण त्या पापाची शिक्षा मात्र त्याला भोगावेसे मनोमन वाटत होते.

कधीकधी परिस्थिती तुम्हांला इतकं हतबल करून सोडते, की आपलं आपल्यालाच काही कळत नाही. जे करत आहोत त्याने फायदा होईल की नुकसान, योग्य की अयोग्य याबाबतचे व्यावहारिक बुद्धीचातुर्यसुद्धा मग माणूस विसरून बसतो. भावनेच्या भरात विवेकबुद्धी हरवून कृती करू लागतो. यासर्वाने काय साध्य होणार..? हा प्रश्न मनात येऊनसुद्धा माणूस तेच करतो आणि विनाशाच्या दिशेने आपली पावलं टाकतो. कुणी कितीही नाही म्हणू दे, खऱ्याखुऱ्या आयुष्यात माणूस अगदी असाच सैरभैर झाल्यासारखा वागतो.

एका सामान्य घरातला मुलगा अकस्मात या गुन्हेगारीच्या असामान्य जगात पाय ठेवतो. त्यामागची परिस्थिती काहीही असो, पण मुळात या असामान्य जगाशी तो अनभिज्ञ असतो.. या असामान्य जगात मोहात पाडणाऱ्या बऱ्याच गोष्टी असतात आणि एकदा चटक लागली की त्या सळसळत्या रक्ताला मग भान राहत नाही. पिसाळल्यासारखा तो हावहाव करीत पुढे धावत सुटतो, धावता धावता पावलं वेगाने वाटचाल करू लागतात.. त्या धावणाऱ्या पावलांवर नियंत्रण आवश्यक असते आणि नियंत्रण हरवले तर हमखास अपघात होतो

******

ती चमचमती रात्र बऱ्याच घडामोडींना जन्म देणारी ठरली. झोपडपट्टीतल्या त्या खोलीत एका नव्या ताऱ्याने जन्म घेतला होता. जयेश एक एक करून रमीचा डाव दाखवत होता आणि इतर चौघे आ वासून त्याचा खेळ पाहत होते. बाकी तिघांसोबत रोज खेळात जिंकणारा देवा भाई देखील आज आपले सगळे पैसे हरला होता. त्याने पेटीतली सगळी कॅश काढली आणि पॉईंटमागे पैसे वाढवत आणखी खेळ खेळले. पण आज त्याचं नशीब जयेशसमोर पार फिकं पडलं होतं. हळहळू तो शेवटचा डावसुद्धा जयेशने मारला आणि जेव्हा खोलीतले सगळे पैसे जयेशने जिंकले, तेव्हा इतर चौघांची तोंडे पाहण्यासारखी झाली होती.

"हे बघा मित्रांनो, हे पैसे जरी मी जिंकले असले तरी माझा यावर हक्क नाही.. कारण मुळात यामध्ये मी माझ्या खिश्यातला एक रुपया देखील लावलेला नाही.. हे पैसे तुमचे आहेत.. यांना परत त्या पेटीतच राहू दे.." जयेश शांतपणे म्हणाला.

त्याच्या चेहऱ्यावर विजयी स्मित असलं तरी गर्वाचा लवलेश नव्हता, कदाचित असा प्रसंग त्याने लहानपणीदेखील अनुभवला होता.. म्हणूनच यात त्याला काही विशेष वाटत नसावं. परंतु देवाच्या नजरेतून जयेशच्या चाली सुटल्या नव्हत्या. खरंतर सुरुवातीला बिनधास्त खेळणारा देवा, एकेका डावासोबत जयेशचा खेळ पाहून प्रभावित होत गेला होता.

पत्त्यांसोबतच जयेशची प्रतिस्पर्ध्यावर रोखलेली नजर, खाली पडणाऱ्या पत्त्यांचा अंदाज घेणं, समोरच्याच्या डोळ्यांत पाहून योग्य ती चाल खेळण्याची तऱ्हा या सगळ्या बाबींमुळे देवा अचंबित झाला होता. नंतर नंतर तर त्याचं स्वतःच्या पत्त्यांवरचं लक्ष उडालं होतं, म्हणूनच देवा हरत गेला होता.

रमी म्हणजे दहा टक्के नशिब आणि उरलेलं तुमचं कौशल्य यांवर आधारीत असलेला खेळ. निव्वळ नशिबाच्या भरवश्यावर राहिलात की डुबलात समझा. एखाद्या विषयातल्या विशेष प्राविण्यालाही काही किंमत असते, नाही का...?

"मानना पडेगा साला नसीब को.. साले ये हरामजादे पत्ते तो ऐसा नाच नाचे के सदियों सें इसके गुलाम हो.." रियाज आश्चर्य व्यक्त करत म्हणाला.

"नसीब सच में जोरो पर हैं इसका.." हितेशनेही रियाजच्या 'हा' ला 'हा' म्हणत प्रतिक्रिया दिली.

"मी नाही मानत हे नशीब बिशीब.. रमीचा डाव जिंकणं केवळ नशिबावर नाही, तर खेळणाऱ्यावर अवलंबून असतं.. साल्या जयेश, पक्का गँबलर निघालास तू तर.. जिंकलंस भावा.. या देवा भाईने तुझ्यात स्वतःला पाहीला.. आणि या पैश्याचं ओझं बाळगू नकोस.. इथं जिंकलेले सर्व पैसे पुन्हा त्या पेटीतच जातात.. आम्ही सगळेच जे काही कमावतो ते या पेटीत आणून भरतो.. ज्याला जशी गरज लागते तसा तो त्यातून काढतो.. इथं आल्यावर त्यात तुझाही वाटा होताच.. पण आता तर तू हक्काने त्यातले पैसे काढू शकतोस.." आपला पराजय विसरत देवा म्हणाला.

संजय तर अवाक होऊन त्या ऐतिहासिक क्षणाला अनुभवत होता. आजपर्येंत न हरलेला देवा, नव्या खेळाडूसमोर आज हरतोच कसा..? आणि ते ही प्रतिस्पर्धी त्याच्याहून लहान असताना..? अननुभवी असताना..? याचं उत्तर कुणाकडेही नव्हतं.

जिंकलेल्या जयेशचं अभिनंदन करून सगळे झोपी गेले. कुणी एका शब्दानेदेखील बोलण्याचा प्रयत्न केला नाही, परंतु जयेश सोडून प्रत्येकाच्या मनात काही ना काही कल्पना जन्म घेत होत्या. देवाने तर पुढचा प्लॅन अगदी तयारच केला होता आणि दुसऱ्याच दिवशी तो आपल्या प्लॅनमध्ये सर्वांसोबत जयेशला सामील करून घेणार होता.

असं नव्हतं, की फक्त त्या चौघांचे गुण-अवगुण बाहेर पडत होते. एकाच छताखाली एकत्र राहताना, हळूहळू नव्या मित्रांसमोर जयेशचेही गुण उधळले जाणार होते आणि अश्या परिस्थितीत साहजिकच त्याच्यातल्या अवगुणांनादेखील खतपाणी मिळणार होते.

गँबलींगची सुरुवात झाली होती आणि मास्टर माईंड आपल्या मेंदूचा पुरपूर वापर करण्यास सज्ज झाला होता. फक्त काही गोष्टी जुळवून आणायच्या होत्या, मग पैसाच पैसाच दिसणार होता.. कदाचित पैश्याचा पाऊस पडण्याची ती वेळ जवळ आली होती.